We hebben allemaal regels waaraan we ons willen houden. Ze geven houvast en zorgen voor een veilig gevoel. Maar als ze te rigide worden, kunnen ze tegen je gaan werken. Deze blog gaat over de eetregels die jij jezelf oplegt om je eetgedrag onder controle te houden.
Bijvoorbeeld ´doordeweeks mag ik niet snoepen´ of ´ik mag maximaal één koekje bij de koffie´ of ´ik mag geen koolhydraten eten´ of ´ik mag geen suikers eten’. Allemaal regels over hoe dingen ‘zouden MOETEN’.
Regels die je nooit na kan komen. Regels die eigenlijk altijd leiden tot teleurstelling, mislukking, schuldgevoelen en schaamte. Herkenbaar? Ik geef je inzicht in waar deze eetregels vandaan komen en welke stappen je kunt zetten om ze los te laten.
Waar komen ze vandaan?
Onze hersenen hebben een enorme archiefkast aan regels over hoe we ons zouden moeten gedragen. Veel van die regels zijn functioneel. Het zorgt er bijvoorbeeld voor dat je niet zomaar midden op straat gaat zitten poepen (om maar even een voorbeeld te geven). Maar we houden er helaas ook veel disfunctionele regels op na. Regels die ons niet helpen en vaak voor meer problemen zorgen. Zo houden vele van ons er ook disfunctionele eetregels op na. Bijvoorbeeld:
- Ik moet doordeweeks gezond eten
- Ik mag niet meer snoepen
- Ik moet minder eten
- Ik moet suikers vermijden
- Ik moet koolhydraten vermijden
- Ik moet de tussendoortjes overslaan
- Ik mag na 20.00 niet meer eten
Heb jij dit soort regeltjes? Dingen die je van jezelf moet, of niet mag? Waarschijnlijk staat daar een ,WANT achter.
- , want dan word ik dik
- , want dan val ik nooit af
- , want dan krijg ik nooit een beter figuur
Die ,want komt ook weer ergens vandaan. Vaak vanuit een bepaalde gedachte die je over jezelf hebt:
- Ik ben dik
- Ik heb een dikke buik
- Ik heb dikke benen
Aan die gedachte die je over jezelf hebt, plakt vaak een oordeel en/of bepaalde overtuiging aan vast. Achter die gedachte over jezelf komt een DUS:
- , dus ik ben geen waardevol persoon (slanke mensen zijn waardevoller)
- , dus ik ben niet aantrekkelijk (slanke mensen zijn aantrekkelijker)
- , dus ik ben zwak (slanke mensen hebben meer wilskracht)
Zoals je ziet, komen de regeltjes die jij jezelf oplegt vaak van heel diep. Het is niet een simpel regeltje dat uit het niets ontstaan is.
'Ik ben dik, dus ik ben geen waardevol persoon. Daarom moet ik doordeweeks gezond eten, mag ik niet snoepen en moet ik koolhydraten vermijden, want anders val ik nooit af en blijf ik dik en waardeloos.'
What-the-hell effect
We hebben eetregels omdat we controle willen hebben over ons eetgedrag. Iedereen heeft bepaalde eetregels en daar is ook niet per se iets mis mee. Pas wanneer ze te rigide worden, leveren ze problemen op. Het probleem met strenge regels is dat ze weerstand en opstandigheid oproepen. Ze zorgen voor een what-the-hell effect. Dit werkt ongeveer zo: Je doet je best om je aan je eetregels te houden, maakt op een zeker moment een kleine uitglijder (één koekje te veel) en denkt vervolgens ‘what the hell’, het is nu toch al mislukt, dan kan ik die hele rol ook wel opeten.
Vervolgens voel je je ontzettend schuldig en teleurgesteld en worden de overtuigingen die je over jezelf hebt bevestigd. ‘Zie je wel, ik ben zwak, ‘ik ben niet te vertrouwen rondom eten’, ‘ik heb geen wilskracht’, ‘ik ben waardeloos’, ‘ik kan niet afvallen’.
Gevolg: je pakt je eetregels er weer bij, zodat je het gevoel hebt dat je controle hebt over je eetgedrag en de hele ellende begint weer opnieuw!
De bal onder water houden… of?
Met rigide eetregels kun je alleen maar verliezen. Keer op keer op keer. Hoe meer je probeert om je aan de strenge eetregels te houden, hoe meer stress je hebt, hoe groter het gevecht wordt en hoe groter de kans is dat je uiteindelijk helemaal doorslaat. Je kunt het vergelijken met een bal die je met alle kracht onder water probeert te duwen. Uiteindelijk komt die bal met eenzelfde vaart toch altijd weer naar boven schieten.
Het is daarom essentieel om je rigide eetregels los te laten, hoe eng ook. Want zonder regels, is er geen houvast en hoe moet dat dan? Veel mensen durven de regels niet los te laten omdat ze bang zijn dat ze volledig doorschieten en dat cijfertje op de weegschaal alleen nog maar (verder) omhoog gaat.
Tussen het hebben van ‘rigide eetregels’ en ‘helemaal losgaan’ zit nog een enorme speelruimte. Ja, echt waar! Een ruimte waarin je kunt genieten van eten zonder eetregels, maar ook zonder door te slaan. Om daar te komen, zijn er een aantal belangrijke stappen die je moet zetten.
Eetregels loslaten in 3 stappen
1. Onderzoek en accepteer
Zoals ik als zei, zijn die strenge eetregels die jij jezelf oplegt niet uit het niets ontstaan. Ze ontstaan vanuit een bepaalde gedachte die jij over jezelf hebt. Die gedachte op zichzelf hoeft geen problemen op te leveren. Het oordeel en de overtuiging die je hieraan koppelt levert problemen op. Bijvoorbeeld:
Ik ben dik, dus ik ben niets waard.
Een overtuiging is iets wat we geloven en als ‘waar’ beschouwen, maar vaak zijn ze niet realistisch. Zolang je in zo’n overtuiging blijft geloven, worden telkens weer dezelfde gevoelens opgeroepen. We hebben de neiging om deze gevoelens te onderdrukken of te negeren door bijvoorbeeld te eten. Maar hoe harder je gevoelens wegdrukt, hoe harder ze ook weer terug komen (hallo bal!). De overtuiging die je over jezelf hebt – ik ben niets waard – wordt daardoor steeds bevestigd en versterkt.
De eerste stap is onderzoeken waar jouw eetregels vandaan komen. Welke overtuigingen heb jij over jezelf? Welke gevoelens roepen deze overtuigingen op? en hoe ga je vervolgens met deze gevoelens om? Hier komt ook een stukje acceptatie bij kijken. Accepteren wie jij bent met al je perfecte imperfecties.
2. Leren luisteren naar je lichaam
´Maar als ik al mijn regeltjes loslaat, wat moet ik dan doen?’ Uiteindelijk wil je op een functionele manier met eten om gaan. Dat betekent:
- Eten wanneer je honger hebt, of wanneer je zin hebt in eten zonder eetregels.
- Eten om fysieke honger te stillen en niet om bepaalde emoties te onderdrukken.
- Vertrouwen op interne honger- en verzadigingssignalen van je lichaam.
Intuïtief eten is een vorm van functioneel eten, waarbij je gaat luisteren naar de signalen van je lichaam in plaats te luisteren naar zelf opgelegde regels.
3. Patronen doorbreken en nieuwe gewoontes implementeren
Het uiteindelijke doel is dat eten en luisteren naar je lichaam automatisch gaat en niet zo enorm veel energie kost. Dit doe je door gewoontes te creëren. Vervang je oude gewoontes die niet helpen, door nieuwe gewoontes die jou helpen je doel te bereiken.
Oude gewoontes:
- Jezelf bekritiseren en niet accepteren
- Leven met eetregels of restricties en continu bezig zijn met eten.
- Schaamte en schuldgevoelens nadat je hebt gegeten en teruggrijpen naar je eetregels
- Eten om bepaalde gevoelens niet te hoeven voelen
Nieuwe gewoontes:
- Jezelf accepteren zoals je bent, inclusief alle imperfecties
- Luisteren naar en vertrouwen op de signalen van je lichaam
- Zonder schuldgevoel genieten van gezonde maar ook van minder gezonde producten
- Je gevoelens herkennen en accepteren voor wat ze zijn
Deze stap is essentieel want als jij je niet helpende gewoontes niet verandert, zal je constant terugvallen in de vicieuze cirkel. Maak daarnaast ook stap voor stap kleine aanpassingen in je eet- en leefpatroon. Wil jij ook werken aan een gezonde relatie met eten en jezelf? Of wil je meer informatie? Neem vrijblijvend contact op voor een gratis kennismaking.
Reactie plaatsen
Reacties